Việc các ngân hàng và doanh nghiệp bảo hiểm hợp tác phát triển để hai bên cùng có lợi đã không mấy xa lạ trong những năm gần đây. Cụ thể là hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng, còn được gọi là bancassurance. Nhiều hợp tác đem lại hiệu quả rất tốt, nhưng cũng có nhiều trường hợp lại không mấy khả quan.
Bảo hiểm FWD là một trường hợp điển hình, tài chính doanh nghiệp này bị thua lỗ nặng nề, lần đầu tiên xuất hiện con số âm đạt đến nghìn tỷ. Điều này cho thấy hoạt động hợp tác bancassurance vẫn còn chưa mấy hiệu quả, các nhà phân tích cũng đã đưa ra vấn đề cần được giải quyết trong hoạt động bancassurance này.
Bancassurance trở thành xu hướng thời thượng vài năm trở lại đây
Trong vài năm trở lại đây, bancassurance (phân phối bảo hiểm qua ngân hàng – PV) đã trở thành xu hướng thời thượng trên thị trường bảo hiểm. Ngày 13/4/2020, một ngân hàng Thương mại cổ phần lớn đã gia nhập xu hướng này. Tiến hành triển khai Thỏa thuận hợp tác độc quyền phân phối bảo hiểm qua ngân hàng thời hạn 15 năm với Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ FWD Việt Nam (FWD).
Cả hai bên đều đặt rất nhiều kỳ vọng cho cái bắt tay này. Trong thông cáo báo chí, ông Huỳnh Hữu Khang, Tổng Giám đốc FWD Việt Nam cho biết, việc các sản phẩm của FWD chính thức phân phối qua hệ thống rộng khắp của ngân hàng là cơ hội tuyệt vời để đưa hoạt động kinh doanh của chúng tôi tại Việt Nam lên một tầm cao mới, thúc đẩy tham vọng xây dựng mô hình liên kết bảo hiểm – ngân hàng dẫn đầu khu vực của tập đoàn FWD.
Sau một năm hợp tác, tới đầu tháng 4 năm nay, trên website chính thức của mình, ngân hàng này cũng đánh giá cao về thương vụ khi viết, hợp tác giữa hai bên. Sau một năm triển khai đã tạo được nhiều dấu ấn đột phá. Bancassurance còn được xem là hợp tác đáng chú ý nhất từ trước đến nay. Hợp tác đã tạo ra nhiều giá trị tích cực cho khách hàng. Đồng thời còn đóng góp đáng kể vào sự phát triển của ngành bảo hiểm Việt Nam.
Bảo hiểm FWD lập kỷ lục về thua lỗ sau thương vụ hợp tác đáng chú ý nhất
Ngân hàng trên và FWD trở thành “hợp tác bancassurance đáng chú ý nhất từ trước đến nay”. Tuy nhiên, xét dưới góc độ tài chính, sau thương vụ “đáng chú ý nhất” này, FWD lập kỷ lục về thua lỗ. Năm 2020, tổng doanh thu FWD tăng mạnh. Tăng 1.276 tỷ đồng, tương đương 90,1% so với năm 2019. Thế nhưng tổng chi phí lại lên tới 4.394 tỷ đồng. Tăng 2.224 tỷ đồng, tương đương 102%.
Trong cơ cấu chi phí, chi phí bán hàng chiếm tỷ trọng cao nhất. Lên tới 2.051 tỷ đồng, tăng 1.231 tỷ đồng, tương đương 150% so với năm 2019. Tổng chi phí hoạt động kinh doanh bảo hiểm thấp hơn, đạt 1.481 tỷ đồng. Con số này năm 2019 chỉ là 785 tỷ đồng.
Kết quả là năm 2020, FWD lập kỷ lục về thua lỗ khi lợi nhuận sau thuế là âm 1.703 tỷ đồng. Đây không phải lần đầu tiên FWD thua lỗ. Đây chỉ là lần đầu tiên con số lỗ đạt tới nghìn tỷ. Trong giai đoạn 2015-2019, FWD lần lượt lỗ 62 tỷ đồng, 120 tỷ đồng, 544 tỷ đồng, 760 tỷ đồng và 754 tỷ đồng. Quá trình lợi nhuận âm kéo dài khiến cho FWD ghi nhận 4.309 tỷ đồng lỗ lũy kế tại ngày 31/12/2020. Như vậy, với vốn góp chủ sở hữu lên đến 15.174 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu của FWD chỉ còn 10.865 tỷ đồng.
Hiệu quả của bancassurance đối với ngân hàng vẫn chưa được hé lộ
Trong năm đầu hợp tác, FWD ghi nhận khoản lỗ cao kỷ lục trong suốt quá trình hoạt động tại Việt Nam. Còn ngân hàng bắt tay với FWD nhận được gì khi thực hiện bancassurance với đại gia bảo hiểm? Thông thường, doanh thu từ bảo hiểm, tư vấn bảo hiểm được hạch toán vào hoạt động dịch vụ. Năm 2020, ngay cả trong báo cáo kiểm toán hợp nhất đã kiểm toán, ngân hàng này cũng không nhắc gì tới doanh thu từ bảo hiểm hay FWD.
Chỉ biết, năm 2020, thu nhập từ hoạt động dịch vụ của ngân hàng này đạt tới 10.588 tỷ đồng. Trong khi đó, chi phí chỉ là 3.981 tỷ đồng. Như vậy, hoạt động dịch vụ đóng góp rất nhiều cho đà tăng trưởng kỷ lục. Trong đó, ngân hàng chỉ liệt kê doanh thu và chi phí từ dịch vụ thanh toán, dịch vụ ngân quỹ, nghiệp vụ ủy thác và đại lý. Còn thu nhập khác trị giá rất cao, ngân hàng lại không nêu tên cụ thể.
Cụ thể, hoạt động khác mang về cho ngân hàng này tới 4.487 tỷ đồng. Tăng 1.847 tỷ đồng, tương đương 70% so với năm 2019. Chi phí khác lại khá thấp, chỉ 547 tỷ đồng. Tính chung, hoạt động khác đã mang về cho ngân hàng này khoản lãi thuần 3.940 tỷ đồng. Đến quý I, hiệu quả từ hoạt động bancassurance cũng không được hé lộ. Chỉ biết lãi thuần từ hoạt động dịch vụ của ngân hàng cũng tăng 2.311 tỷ đồng. Tương đương 205% lên 3.438 tỷ đồng.
Cần giải quyết phục vụ sau bán hàng sớm để sự hợp tác bancassurance thực sự hiệu quả
Theo một số nhà phân tích, để sự hợp tác bancassurance thực sự hiệu quả, các đơn vị này vẫn còn nhiều vấn đề cần phải giải quyết sớm. Một trong số đó là vấn đề phục vụ sau bán hàng chưa được quan tâm đúng mực. Bởi lẽ, các nhân viên ngân hàng dù sao vẫn không thể am hiểu sản phẩm, dịch vụ bằng những nhân viên bảo hiểm thực thụ. Các ngân hàng bán bảo hiểm nhân thọ bằng niềm tin của khách hàng với ngân hàng. Còn câu chuyện sau đó là của công ty bảo hiểm.
Đối với các công ty bảo hiểm, người bán hàng trực tiếp không phải là nhân viên công ty bảo hiểm. Điều này khiến những phàn nàn từ khách hàng nếu có cũng chỉ là tới nhân viên ngân hàng. Trong khi đó, bảo hiểm nhân thọ hoàn toàn khác với sản phẩm gửi tiết kiệm. Một khi khách hàng đã mua bảo hiểm phải chăm sóc khách hàng trong thời gian rất lâu. Thời gian kéo dài cho đến khi kết thúc hợp đồng.
Đồng thời, ngân hàng chỉ có thể lựa chọn một công ty bảo hiểm làm đối tác độc quyền. Nhưng ngược lại, một công ty bảo hiểm lại có quyền có nhiều đối tác ngân hàng khác nhau. “Vì vậy, ngân hàng nên chọn những công ty bảo hiểm tương đồng về chiến lược kinh doanh. Đồng thời, hai bên nên hình thành mục tiêu chung. Tốt nhất đặt khách hàng làm trung tâm để cung cấp các sản phẩm, dịch vụ toàn diện”, lãnh đạo ngân hàng VietinBank chia sẻ.